انواع معاملات در بازار فارکس؛ روش‌های مختلف خرید و فروش

بازار ارزهای خارجی یا فارکس بزرگترین بازار مالی غیرمتمرکز جهان است که روزانه تریلیون ها دلار در آن مبادله می شود. این بازار بستری برای معامله ارزهای مختلف کشورها در برابر یکدیگر فراهم می کند و به دلیل نقدشوندگی بالا و دسترسی ۲۴ ساعته جذابیت ویژه ای برای معامله گران در سراسر جهان دارد. درک انواع معاملات و روش های خرید و فروش و حداقل مقدار پول برای فعالیت در بازار فارکس برای هر فردی که قصد ورود به این عرصه را دارد امری ضروری است. این مقاله با هدف ارائه یک راهنمای آموزشی جامع به بررسی انواع معاملات فارکس ویژگی های فنی عوامل موثر بر قیمت و روش های پیش بینی قیمت می پردازد. لازم به تاکید است که این مقاله صرفاً جنبه آموزشی داشته و هیچگونه توصیه ای برای سرمایه گذاری ارائه نمی دهد.

انواع معاملات در بازار فارکس

بازار فارکس معاملات متنوعی را شامل می شود که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. درک این تنوع به معامله گران کمک می کند تا استراتژی های معاملاتی مناسب تری را انتخاب کنند و ریسک های خود را مدیریت نمایند. به طور کلی معاملات فارکس را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد :

• معاملات نقدی (Spot Transactions) : این نوع معاملات رایج ترین شکل معامله در بازار فارکس محسوب می شوند. در معاملات نقدی خرید و فروش ارزها به صورت فوری و با نرخ لحظه ای بازار انجام می پذیرد. به عبارت دیگر معامله گر در لحظه انجام معامله ارز مورد نظر خود را با نرخ فعلی بازار خریداری یا به فروش می رساند و تسویه حساب نیز به طور معمول ظرف دو روز کاری انجام می شود. معاملات نقدی مبنای قیمت گذاری در سایر انواع معاملات فارکس را تشکیل می دهند.
• معاملات آتی (Forward Transactions) : معاملات آتی قراردادهایی هستند که در آن ها طرفین توافق می کنند که در تاریخی معین در آینده مقدار مشخصی از یک ارز را با نرخ توافق شده از قبل مبادله کنند. این نوع معاملات برای پوشش ریسک نوسانات نرخ ارز و همچنین برای انجام معاملات تجاری بین المللی بسیار کاربرد دارند. به عنوان مثال یک شرکت واردکننده ممکن است برای پوشش ریسک افزایش نرخ ارز در آینده یک قرارداد آتی برای خرید ارز مورد نیاز خود در تاریخ سررسید قرارداد منعقد کند. معاملات آتی انعطاف پذیری بیشتری نسبت به معاملات نقدی دارند و امکان برنامه ریزی مالی را برای آینده فراهم می کنند.
• معاملات سلف (Futures Transactions) : معاملات سلف نیز مشابه معاملات آتی هستند با این تفاوت که معاملات سلف در بازارهای بورس سازمان یافته و استاندارد معامله می شوند و دارای تاریخ های سررسید مشخص و از پیش تعیین شده هستند. معاملات سلف از شفافیت و نقدشوندگی بالاتری نسبت به معاملات آتی برخوردارند و به دلیل ساختار استاندارد ریسک طرف مقابل در آن ها کاهش می یابد. بازارهای بورس سلف قوانین و مقررات مشخصی دارند که بر معاملات نظارت می کنند و امنیت بیشتری را برای معامله گران فراهم می آورند.

در جدول زیر خلاصه ای از ویژگی های اصلی انواع معاملات فارکس ارائه شده است :

نوع معامله	زمان تسویه	نرخ ارز	بازار معامله	کاربرد اصلی
نقدی (Spot)	فوری/دو روز کاری	نرخ لحظه ای بازار	بازار غیرمتمرکز	معاملات روزانه مبنای قیمت گذاری
آتی (Forward)	تاریخ معین آینده	نرخ توافقی	بازار غیرمتمرکز	پوشش ریسک نرخ ارز معاملات تجاری بین المللی
سلف (Futures)	تاریخ سررسید مشخص	نرخ توافقی	بورس سازمان یافته	پوشش ریسک نرخ ارز معاملات استاندارد

ویژگی های فنی معاملات فارکس

بازار فارکس ویژگی های فنی منحصربه فردی دارد که آن را از سایر بازارهای مالی متمایز می سازد. درک این ویژگی ها برای معامله گران به منظور مدیریت ریسک و بهینه سازی استراتژی های معاملاتی حائز اهمیت است. مهم ترین ویژگی های فنی معاملات فارکس عبارتند از :

• اهرم (Leverage) : اهرم یکی از ویژگی های برجسته بازار فارکس است که به معامله گران امکان می دهد با سرمایه کم حجم معاملات بزرگتری را انجام دهند. اهرم به صورت نسبت بیان می شود به عنوان مثال اهرم ۱ : ۱۰۰ به این معناست که معامله گر می تواند با ۱ واحد سرمایه ۱۰۰ واحد معامله کند. استفاده از اهرم می تواند سود و زیان معاملات را به طور قابل توجهی افزایش دهد. در حالی که اهرم می تواند فرصت های سودآوری را افزایش دهد استفاده نادرست و بی رویه از آن می تواند منجر به زیان های سنگین و سریع شود. بنابراین مدیریت اهرم و درک ریسک های مرتبط با آن برای معامله گران فارکس بسیار حیاتی است.
• مارجین (Margin) : مارجین به وجه تضمینی گفته می شود که معامله گر برای باز کردن و نگهداری یک معامله اهرمی در حساب خود قرار می دهد. مارجین درصدی از ارزش کل معامله است و به عنوان وثیقه برای کارگزار (بروکر) عمل می کند. میزان مارجین مورد نیاز برای هر معامله توسط بروکر تعیین می شود و بسته به نوع ارز حجم معامله و میزان اهرم متفاوت است. اگر سرمایه معامله گر به زیر سطح مارجین مورد نیاز برسد بروکر ممکن است به صورت خودکار معاملات باز را ببندد (مارجین کال) تا از زیان بیشتر جلوگیری کند. مارجین ابزاری برای کنترل ریسک بروکرها در معاملات اهرمی است و معامله گران باید به طور دقیق میزان مارجین مورد نیاز و سطح مارجین کال را درک کنند.
• اسپرد (Spread) : اسپرد تفاوت بین قیمت خرید (Ask) و قیمت فروش (Bid) یک ارز در بازار فارکس است. اسپرد در واقع هزینه معامله برای معامله گر محسوب می شود و درآمد بروکرها از طریق اسپرد تامین می شود. اسپرد بسته به نوع ارز شرایط بازار و بروکر متفاوت است. ارزهای اصلی (مانند EUR/USD GBP/USD) معمولاً اسپرد کمتری نسبت به ارزهای فرعی و ارزهای نوظهور دارند. در شرایط پرنوسان بازار اسپرد ممکن است افزایش یابد. معامله گران باید به اسپرد معاملات توجه داشته باشند و آن را در محاسبات سود و زیان خود در نظر بگیرند.
• پیپ (Pip) : پیپ مخفف عبارت “Point in Percentage” است و به کوچکترین واحد تغییر قیمت در بازار فارکس اشاره دارد. در اکثر جفت ارزها یک پیپ معادل ۰.۰۰۰۱ است. به عنوان مثال اگر نرخ EUR/USD از ۱.۱۰۰۰ به ۱.۱۰۰۱ تغییر کند به معنای یک پیپ افزایش قیمت است. ارزش پیپ بسته به جفت ارز و حجم معامله متفاوت است. محاسبه ارزش پیپ برای تعیین سود و زیان معاملات و مدیریت ریسک ضروری است.
• لات (Lot) : لات واحد استاندارد حجم معاملات در بازار فارکس است. یک لات استاندارد معادل ۱۰۰,۰۰۰ واحد از ارز پایه (ارز اول در جفت ارز) است. به عنوان مثال یک لات EUR/USD معادل ۱۰۰,۰۰۰ یورو است. علاوه بر لات استاندارد لات های کوچک تر مانند مینی لات (۰.۱ لات) و میکرو لات (۰.۰۱ لات) نیز وجود دارند که به معامله گران با سرمایه کمتر امکان معامله می دهند. انتخاب حجم لات مناسب بسته به سرمایه استراتژی معاملاتی و میزان ریسک پذیری معامله گر اهمیت دارد.

عوامل تاثیرگذار بر قیمت در بازار فارکس

قیمت ارزها در بازار فارکس تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که می توان آن ها را به دو دسته کلی عوامل بنیادی (فاندامنتال) و عوامل تکنیکال تقسیم کرد. درک این عوامل و نحوه تاثیرگذاری آن ها بر قیمت برای تحلیل بازار و پیش بینی روند قیمت ها ضروری است.

عوامل بنیادی (Fundamental Factors) :

عوامل بنیادی به متغیرهای اقتصادی سیاسی و اجتماعی یک کشور اشاره دارند که می توانند بر ارزش پول ملی آن کشور تاثیرگذار باشند. مهم ترین عوامل بنیادی موثر بر قیمت ارزها عبارتند از :

• شاخص های اقتصادی : شاخص های اقتصادی کلان مانند نرخ بهره نرخ تورم رشد اقتصادی (GDP) نرخ بیکاری تراز تجاری و شاخص های تولیدی و مصرفی اطلاعات مهمی را در مورد وضعیت اقتصادی یک کشور ارائه می دهند. انتشار این شاخص ها به ویژه شاخص های کلیدی مانند نرخ بهره و نرخ تورم می تواند نوسانات قابل توجهی را در بازار فارکس ایجاد کند. به طور کلی اقتصاد قوی تر و رو به رشد معمولاً منجر به افزایش ارزش پول ملی آن کشور می شود.
• سیاست های پولی و مالی : سیاست های پولی بانک های مرکزی به ویژه سیاست های مربوط به نرخ بهره و حجم پول تاثیر بسزایی بر ارزش ارزها دارند. افزایش نرخ بهره معمولاً جذابیت سرمایه گذاری در آن کشور را افزایش داده و منجر به افزایش ارزش پول ملی می شود. سیاست های مالی دولت ها مانند سیاست های مالیاتی و هزینه های دولتی نیز می توانند بر اقتصاد و در نتیجه بر ارزش ارزها تاثیرگذار باشند.
• رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی : رویدادهای سیاسی مهم مانند انتخابات تغییرات دولت ها درگیری های نظامی تحریم های اقتصادی و توافقات بین المللی می توانند عدم اطمینان و نوسانات را در بازار فارکس افزایش دهند. ناآرامی های سیاسی و ژئوپلیتیکی معمولاً منجر به کاهش ارزش ارزهای مرتبط با مناطق درگیر می شوند.
• عوامل طبیعی و بلایای طبیعی : بلایای طبیعی مانند زلزله سیل طوفان و خشکسالی می توانند به اقتصاد کشورها آسیب وارد کرده و بر ارزش پول ملی آن ها تاثیر منفی بگذارند.
• جریان سرمایه : جریان سرمایه بین المللی به ورود و خروج سرمایه به یک کشور اشاره دارد. افزایش ورود سرمایه به یک کشور معمولاً تقاضا برای پول ملی آن کشور را افزایش داده و منجر به افزایش ارزش آن می شود. جریان سرمایه تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله نرخ بهره چشم انداز اقتصادی و ریسک های سیاسی و اقتصادی قرار دارد.

عوامل تکنیکال (Technical Factors) :

عوامل تکنیکال به الگوهای قیمتی و حجمی در نمودارهای قیمت ارزها اشاره دارند. تحلیل تکنیکال بر این فرض استوار است که تاریخ تکرار می شود و الگوهای قیمتی گذشته می توانند برای پیش بینی روند قیمت ها در آینده مورد استفاده قرار گیرند. مهم ترین عوامل تکنیکال موثر بر قیمت ارزها عبارتند از :

• روندها (Trends) : روندها جهت کلی حرکت قیمت ها در بازار را نشان می دهند. روندها می توانند صعودی نزولی یا خنثی باشند. شناسایی روندها و معامله در جهت روند یکی از اصول اساسی تحلیل تکنیکال است.
• سطوح حمایت و مقاومت (Support and Resistance Levels) : سطوح حمایت و مقاومت سطوحی در نمودار قیمت هستند که انتظار می رود قیمت در آن سطوح با واکنش مواجه شود. سطح حمایت سطحی است که انتظار می رود قیمت از ریزش بیشتر در آن سطح متوقف شود و سطح مقاومت سطحی است که انتظار می رود قیمت از صعود بیشتر در آن سطح متوقف شود.
• الگوهای نموداری (Chart Patterns) : الگوهای نموداری اشکال خاصی هستند که در نمودار قیمت تشکیل می شوند و می توانند نشانه هایی از ادامه یا تغییر روند قیمت باشند. الگوهای نموداری متنوعی وجود دارند مانند الگوهای مثلث سر و شانه دو قله و دو دره.
• اندیکاتورهای تکنیکال (Technical Indicators) : اندیکاتورهای تکنیکال محاسبات ریاضی هستند که بر اساس داده های قیمتی و حجمی انجام می شوند و اطلاعاتی را در مورد روند مومنتوم نوسانات و شرایط خرید و فروش بیش از حد بازار ارائه می دهند. اندیکاتورهای تکنیکال متنوعی وجود دارند مانند میانگین متحرک RSI MACD و استوکاستیک.

پیش بینی های قیمتی در بازار فارکس

پیش بینی قیمت در بازار فارکس امری پیچیده و چالش برانگیز است و هیچ روش قطعی و تضمین شده ای برای پیش بینی دقیق قیمت ها وجود ندارد. با این حال معامله گران از روش های مختلفی برای تحلیل بازار و تلاش برای پیش بینی روند قیمت ها استفاده می کنند. این روش ها را می توان به دو دسته اصلی تحلیل بنیادی (فاندامنتال) و تحلیل تکنیکال تقسیم کرد.

تحلیل بنیادی (Fundamental Analysis) :

تحلیل بنیادی روشی برای پیش بینی قیمت ها بر اساس بررسی و تحلیل عوامل بنیادی موثر بر بازار است. تحلیل گران بنیادی با بررسی شاخص های اقتصادی سیاست های پولی و مالی رویدادهای سیاسی و سایر عوامل بنیادی تلاش می کنند تا ارزش واقعی ارزها را تعیین کنند و بر اساس آن روند قیمت ها را پیش بینی نمایند. تحلیل بنیادی دیدگاه بلندمدت تری نسبت به بازار ارائه می دهد و برای سرمایه گذاری های بلندمدت مناسب تر است.

تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) :

تحلیل تکنیکال روشی برای پیش بینی قیمت ها بر اساس بررسی و تحلیل نمودارهای قیمت و الگوهای قیمتی است. تحلیل گران تکنیکال با استفاده از ابزارها و تکنیک های مختلف تحلیل تکنیکال مانند روندها سطوح حمایت و مقاومت الگوهای نموداری و اندیکاتورهای تکنیکال تلاش می کنند تا الگوهای قیمتی گذشته را شناسایی کرده و بر اساس آن ها روند قیمت ها در آینده را پیش بینی نمایند. تحلیل تکنیکال دیدگاه کوتاه مدت تر و میان مدت تری نسبت به بازار ارائه می دهد و برای معاملات کوتاه مدت و میان مدت مناسب تر است.

ترکیب تحلیل بنیادی و تکنیکال :

بسیاری از معامله گران حرفه ای برای افزایش دقت پیش بینی های خود از ترکیب تحلیل بنیادی و تکنیکال و پراپ رایگان استفاده می کنند. در این روش ابتدا با استفاده از تحلیل بنیادی جهت کلی بازار و روند بلندمدت قیمت ها تعیین می شود و سپس با استفاده از تحلیل تکنیکال نقاط ورود و خروج مناسب برای معاملات در جهت روند بلندمدت شناسایی می گردد. ترکیب این دو روش می تواند دیدگاه جامع تری نسبت به بازار ارائه داده و به تصمیم گیری های معاملاتی بهتر کمک کند.

نتیجه گیری

بازار فارکس بازاری پویا و پیچیده با فرصت ها و ریسک های فراوان است. درک انواع معاملات ویژگی های فنی عوامل موثر بر قیمت و روش های پیش بینی قیمت برای موفقیت در این بازار ضروری است. معاملات نقدی آتی و سلف انواع اصلی معاملات در فارکس هستند که هر کدام ویژگی ها و کاربردهای خاص خود را دارند. ویژگی های فنی مانند اهرم مارجین اسپرد پیپ و لات نقش مهمی در معاملات فارکس ایفا می کنند و معامله گران باید به طور کامل با این مفاهیم آشنا باشند. قیمت ارزها در فارکس تحت تاثیر عوامل بنیادی و تکنیکال متعددی قرار دارد و تحلیل این عوامل برای پیش بینی روند قیمت ها ضروری است. تحلیل بنیادی و تکنیکال دو روش اصلی برای پیش بینی قیمت ها در فارکس هستند که هر کدام مزایا و محدودیت های خود را دارند. لازم به تاکید است که بازار فارکس بازاری پرریسک است و معامله گران باید با آگاهی کامل از ریسک های موجود و با مدیریت صحیح سرمایه و ریسک وارد این بازار شوند. این مقاله صرفاً جنبه آموزشی داشته و هیچگونه توصیه ای برای سرمایه گذاری ارائه نمی دهد.

پرسش و پاسخ متداول کاربران

سوال ۱ : تفاوت اصلی معاملات نقدی و آتی در بازار فارکس چیست؟

پاسخ : تفاوت اصلی معاملات نقدی و آتی در زمان تسویه و نرخ ارز است. در معاملات نقدی تسویه حساب به صورت فوری یا ظرف دو روز کاری با نرخ لحظه ای بازار انجام می شود در حالی که در معاملات آتی تسویه حساب در تاریخ معینی در آینده با نرخ توافق شده از قبل انجام می پذیرد. معاملات نقدی برای معاملات فوری و روزانه مناسب هستند در حالی که معاملات آتی برای پوشش ریسک نرخ ارز و معاملات تجاری بین المللی کاربرد دارند.

سوال ۲ : اهرم در معاملات فارکس به چه معناست و چه ریسک هایی دارد؟

پاسخ : اهرم در معاملات فارکس ابزاری است که به معامله گران امکان می دهد با سرمایه کم حجم معاملات بزرگتری را انجام دهند. اهرم می تواند سود و زیان معاملات را به طور قابل توجهی افزایش دهد. ریسک اصلی اهرم افزایش احتمال زیان های سنگین و سریع است. استفاده نادرست و بی رویه از اهرم می تواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه شود. بنابراین مدیریت اهرم و درک ریسک های مرتبط با آن برای معامله گران فارکس بسیار حیاتی است.

سوال ۳ : چه عواملی بیشترین تاثیر را بر قیمت ارزها در بازار فارکس دارند؟

پاسخ : عوامل متعددی بر قیمت ارزها در بازار فارکس تاثیرگذار هستند اما مهم ترین آن ها عبارتند از : نرخ بهره (سیاست های پولی بانک های مرکزی) نرخ تورم رشد اقتصادی (GDP) رویدادهای سیاسی و ژئوپلیتیکی و شاخص های اقتصادی کلان. انتشار این شاخص ها و رویدادها می تواند نوسانات قابل توجهی را در بازار فارکس ایجاد کند. معامله گران باید به طور مستمر اخبار و تحلیل های مربوط به این عوامل را دنبال کرده و تاثیر آن ها را بر بازار درک کنند.