جرثقیل ساختمانی با دکل ثابت : ستون فقرات آسمان خراش ها و سازه های عظیم

جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت به عنوان ستون فقرات ساخت وساز مدرن نقشی حیاتی در برپایی آسمان خراش ها پل ها و سایر سازه های عظیم ایفا می کنند. این ماشین آلات قدرتمند با توانایی بی نظیر در بلند کردن و جابجایی بارهای سنگین در ارتفاعات بسیار زیاد امکان اجرای پروژه های پیچیده و بلندمرتبه را فراهم می آورند. در این مقاله فنی و آموزشی به بررسی دقیق عملکرد اجزا کاربردها استانداردها و فناوری های پیشرفته مرتبط با جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت خواهیم پرداخت تا درک جامعی از این تجهیزات کلیدی در صنعت ساخت وساز ارائه دهیم.

تعریف و عملکرد فنی جرثقیل ساختمانی با دکل ثابت

جرثقیل ساختمانی با دکل ثابت که به جرثقیل برجی (Tower Crane) نیز شهرت دارد نوعی اجاره جرثقیل است که مشخصه اصلی آن دکل عمودی ثابت و بلند آن است. این دکل که به عنوان تیر اصلی جرثقیل عمل می کند ارتفاع مورد نیاز برای انجام عملیات بالابری را فراهم می سازد. بازوی افقی (jib) جرثقیل که بار به آن آویزان می شود بر روی دکل نصب شده و قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را دارد.

عملکرد فنی جرثقیل های دکل ثابت بر اساس اصول ساده اما قدرتمند مکانیکی و مهندسی استوار است. نیروی بالابری از طریق یک موتور قدرتمند و سیستم کابل و قرقره تامین می شود. بار توسط یک قلاب به کابل متصل شده و با چرخش قرقره ها به بالا یا پایین حرکت می کند. حرکت افقی بار از طریق دو مکانیزم اصلی انجام می پذیرد :

1. حرکت ارابه (Trolley Travel) : ارابه که حامل قلاب و کابل بالابری است بر روی بازوی افقی به جلو و عقب حرکت کرده و شعاع کاری جرثقیل را تغییر می دهد.
2. چرخش بازو (Slewing) : بازوی افقی به همراه ارابه و بار حول دکل مرکزی می چرخد و بار را در جهات مختلف جابجا می کند.

پایداری جرثقیل در برابر بارهای سنگین و نیروهای جانبی (مانند باد) از طریق پایه مستحکم و سیستم وزنه تعادل تامین می شود. پایه جرثقیل معمولاً به صورت بتنی و ثابت بوده و در برخی موارد برای جابجایی های محدود از پایه های متحرک نیز استفاده می شود. وزنه تعادل که در انتهای مخالف بازوی افقی نصب می شود گشتاور ناشی از بار را خنثی کرده و از واژگونی جرثقیل جلوگیری می کند.

اجزای اصلی و اصول کارکرد آن

جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت از اجزای مختلفی تشکیل شده اند که هر یک وظیفه خاصی را بر عهده دارند. درک اصول کارکرد این اجزا برای شناخت عملکرد کلی جرثقیل ضروری است :

• دکل (Mast/Tower) : دکل قلب تپنده جرثقیل سازه ای عمودی و بلند است که ارتفاع بالابری را تعیین می کند. دکل معمولاً از قطعات فولادی پیش ساخته و مدولار تشکیل شده که به صورت مرحله ای و با استفاده از خود جرثقیل در ارتفاع نصب می شوند. جنس فولاد دکل باید از نوع فولادهای با استحکام بالا و مقاوم در برابر خوردگی باشد. اصول طراحی دکل بر مبنای تحلیل تنش و کمانش بوده و باید قادر به تحمل بارهای ثقلی نیروهای باد و گشتاورهای ناشی از بار و وزنه تعادل باشد.
• بازو (Jib/Boom) : بازو دست توانمند جرثقیل سازه ای افقی است که بار بر روی آن حرکت می کند. بازوها انواع مختلفی دارند از جمله :
• بازوی افقی (Horizontal Jib) : رایج ترین نوع بازو که در آن ارابه به صورت افقی بر روی بازو حرکت می کند.
• بازوی شیب دار (Luffing Jib) : بازویی که زاویه آن نسبت به دکل قابل تغییر است و امکان دسترسی به نقاط مختلف در ارتفاع و شعاع های متفاوت را فراهم می کند.
• بازوی خرپایی (Truss Jib) : بازویی که از ساختار خرپایی تشکیل شده و برای بارهای سنگین و دهانه های بزرگ مناسب است.

جنس بازو نیز معمولاً از فولاد با استحکام بالا بوده و طراحی آن بر اساس تحلیل خمش و برش انجام می گیرد. بازو باید قادر به تحمل وزن بار وزن ارابه و کابل ها و همچنین نیروهای باد باشد.

• مکانیزم بالابری (Hoisting Mechanism) : مکانیزم بالابری نیروی محرکه جرثقیل وظیفه بلند کردن و پایین آوردن بار را بر عهده دارد. این مکانیزم شامل اجزای زیر است :
• موتور بالابری (Hoisting Motor) : معمولاً از نوع الکتروموتورهای سه فاز با توان بالا و سیستم کنترل سرعت متغیر (VFD) برای کنترل دقیق سرعت بالابری.
• گیربکس (Gearbox) : برای کاهش سرعت موتور و افزایش گشتاور خروجی.
• قرقره بالابری (Hoisting Drum) : استوانه ای شیاردار که کابل بالابری به دور آن پیچیده می شود.
• کابل بالابری (Hoisting Cable) : کابل فولادی بافته شده با استحکام کششی بالا و ضریب ایمنی مناسب.
• قلاب (Hook) : قطعه ای فولادی برای اتصال بار به کابل بالابری.
• ترمز (Brake) : برای نگهداری بار در ارتفاع و جلوگیری از سقوط ناگهانی در صورت قطع برق.

اصول کارکرد مکانیزم بالابری بر مبنای تبدیل انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی و انتقال نیرو از طریق کابل و قرقره است. محاسبه ظرفیت بالابری بر اساس مقاومت کششی کابل توان موتور و ضریب ایمنی انجام می شود.

• مکانیزم گردان (Slewing Mechanism) : مکانیزم گردان چرخش ۳۶۰ درجه جرثقیل را ممکن می سازد. این مکانیزم شامل اجزای زیر است :
• موتور گردان (Slewing Motor) : معمولاً از نوع الکتروموتورهای هیدرولیکی یا الکتریکی با سیستم کنترل سرعت و گشتاور.
• گیربکس گردان (Slewing Gearbox) : برای کاهش سرعت موتور و افزایش گشتاور چرخشی.
• یاتاقان گردان (Slewing Bearing) : یاتاقان بزرگ و دایره ای که دکل را به پایه متصل کرده و امکان چرخش بازو را فراهم می کند.
• سیستم ترمز گردان (Slewing Brake) : برای قفل کردن جرثقیل در موقعیت دلخواه و جلوگیری از چرخش ناخواسته.

اصول کارکرد مکانیزم گردان بر مبنای ایجاد گشتاور چرخشی توسط موتور و گیربکس و انتقال آن به یاتاقان گردان است. محاسبه سرعت و گشتاور گردان بر اساس توان موتور نسبت گیربکس و وزن قسمت گردان جرثقیل انجام می شود.

• مکانیزم ارابه (Trolley/Carriage) : مکانیزم ارابه حرکت بار در طول بازو را فراهم می کند. این مکانیزم شامل اجزای زیر است :
• موتور ارابه (Trolley Motor) : معمولاً از نوع الکتروموتورهای هیدرولیکی یا الکتریکی با سیستم کنترل سرعت.
• چرخ های ارابه (Trolley Wheels) : چرخ های فولادی یا پلاستیکی مقاوم به سایش که بر روی ریل های بازو حرکت می کنند.
• ریل های ارابه (Trolley Rails) : ریل های فولادی که بر روی بازو نصب شده و مسیر حرکت ارابه را تعیین می کنند.
• سیستم ترمز ارابه (Trolley Brake) : برای متوقف کردن ارابه در موقعیت دلخواه و جلوگیری از حرکت ناخواسته.

اصول کارکرد مکانیزم ارابه بر مبنای ایجاد نیروی محرکه خطی توسط موتور و چرخ ها و حرکت ارابه بر روی ریل ها است. محاسبه سرعت و شتاب ارابه بر اساس توان موتور وزن ارابه و بار و اصطکاک بین چرخ ها و ریل ها انجام می شود.

• پایه (Base/Foundation) : پایه تکیه گاه مستحکم جرثقیل وظیفه انتقال وزن جرثقیل و بار به زمین را بر عهده دارد. پایه ها انواع مختلفی دارند :
• پایه ثابت (Fixed Base) : رایج ترین نوع پایه که به صورت بتنی در زمین اجرا می شود و برای پروژه های بلندمدت مناسب است.
• پایه متحرک (Mobile Base) : پایه ای که بر روی چرخ ها یا ریل ها نصب شده و امکان جابجایی محدود جرثقیل را فراهم می کند.
• پایه چرخ دار (Wheeled Base) : پایه ای که بر روی چرخ های بزرگ نصب شده و برای جابجایی های کوتاه در محیط کارگاه مناسب است.

طراحی پایه بر اساس ظرفیت باربری خاک وزن جرثقیل و بار و نیروهای باد انجام می شود. تحلیل پایداری پایه در برابر واژگونی و نشست از اهمیت بالایی برخوردار است.

• سیستم کنترل (Control System) : سیستم کنترل مغز متفکر جرثقیل وظیفه هدایت و کنترل تمامی مکانیزم های جرثقیل را بر عهده دارد. سیستم های کنترل مدرن از فناوری های پیشرفته الکترونیکی و کامپیوتری بهره می برند و شامل اجزای زیر هستند :
• کابین اپراتور (Operator Cabin) : محل استقرار اپراتور جرثقیل که مجهز به اهرم های کنترل نمایشگرها و سیستم های ایمنی است.
• اهرم های کنترل (Control Levers) : برای کنترل حرکت بالابری گردان و ارابه.
• نمایشگرها (Displays) : نمایش اطلاعات مهم مانند وزن بار شعاع کاری ارتفاع بالابری سرعت باد و هشدارهای ایمنی.
• سنسورها (Sensors) : برای اندازه گیری پارامترهای مختلف مانند وزن بار زاویه بازو سرعت باد و موقعیت اجزای جرثقیل.
• PLC (Programmable Logic Controller) : کنترلر منطقی قابل برنامه ریزی که وظیفه پردازش اطلاعات سنسورها و کنترل مکانیزم های جرثقیل را بر عهده دارد.
• سیستم های ایمنی (Safety Systems) : شامل سیستم های ضد برخورد محدود کننده بار محدود کننده گشتاور سیستم هشدار باد و سیستم توقف اضطراری.

سیستم کنترل جرثقیل های مدرن امکان کنترل دقیق و ایمن عملیات بالابری را فراهم کرده و به بهبود بهره وری و کاهش خطرات کمک می کند.

کاربردهای صنعتی و مثال هایی از صنایع مختلف

جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت به دلیل قابلیت های منحصر به فرد خود در طیف گسترده ای از صنایع مورد استفاده قرار می گیرند. برخی از مهم ترین کاربردهای صنعتی این جرثقیل ها عبارتند از :

• صنعت ساختمان : بنیادی ترین کاربرد جرثقیل های دکل ثابت در صنعت ساختمان است. این جرثقیل ها در ساخت آسمان خراش ها ساختمان های بلندمرتبه مجتمع های مسکونی و تجاری استادیوم ها و سایر سازه های بتنی و فولادی نقش کلیدی ایفا می کنند. از جمله وظایف اصلی آن ها می توان به بالا بردن و جابجایی مصالح ساختمانی (بتن میلگرد قالب آجر بلوک فولاد سازه ای) تجهیزات و ماشین آلات سنگین و قطعات پیش ساخته اشاره کرد. برای مثال در ساخت برج خلیفه در دبی از جرثقیل های دکل ثابت برای نصب قطعات فولادی و بتنی در ارتفاعات بی سابقه استفاده شد.
• صنعت زیرساخت : جرثقیل های دکل ثابت در پروژه های احداث پل ها تونل ها سدها نیروگاه ها و خطوط انتقال نیرو نیز کاربرد گسترده ای دارند. در ساخت پل های معلق و کابلی این جرثقیل ها برای نصب قطعات سنگین عرشه پل و کابل های نگهدارنده به کار می روند. در احداث سدها و نیروگاه ها از جرثقیل های دکل ثابت برای نصب تجهیزات سنگین توربین ها ژنراتورها و سازه های بتنی بزرگ استفاده می شود.
• صنعت نفت و گاز : در صنعت نفت و گاز جرثقیل های دکل ثابت در ساخت و نگهداری پالایشگاه ها سکوهای نفتی و گازی و تاسیسات پتروشیمی مورد استفاده قرار می گیرند. این جرثقیل ها برای نصب تجهیزات سنگین فرآیندی لوله کشی های بزرگ و سازه های فلزی پیچیده به کار می روند.
• صنعت کشتی سازی : جرثقیل های دکل ثابت با ظرفیت بالا در کارخانجات کشتی سازی و تعمیر کشتی برای نصب قطعات سنگین بدنه کشتی موتورها و سایر تجهیزات به کار می روند. این جرثقیل ها به دلیل ارتفاع بالابری زیاد و شعاع کاری گسترده امکان دسترسی به تمامی نقاط کشتی را فراهم می کنند.
• صنعت پیش ساخته : در صنعت پیش ساخته جرثقیل های دکل ثابت نقش اساسی در جابجایی و نصب قطعات پیش ساخته بتنی و فولادی دارند. این جرثقیل ها در کارخانجات تولید قطعات پیش ساخته و در محل نصب قطعات در پروژه های ساختمانی به کار می روند و به افزایش سرعت و دقت ساخت و کاهش هزینه ها کمک می کنند.

بررسی استانداردهای بین المللی و فناوری های پیشرفته مرتبط

صنعت جرثقیل سازی با دکل ثابت صنعتی استاندارد محور است و رعایت استانداردهای بین المللی در طراحی ساخت نصب بهره برداری و نگهداری این جرثقیل ها از اهمیت بالایی برخوردار است. برخی از مهم ترین استانداردهای بین المللی مرتبط با جرثقیل های دکل ثابت عبارتند از :

• ISO ۴۳۰۶ : Cranes – Vocabulary : این استاندارد به تعاریف و اصطلاحات فنی مربوط به انواع جرثقیل ها از جمله جرثقیل های دکل ثابت می پردازد و زبان مشترکی برای متخصصان این حوزه فراهم می کند.
• ISO ۴۳۰۹ : Cranes – Wire ropes – Care and maintenance, inspection and discard : این استاندارد به روش های بازرسی نگهداری و تعویض کابل های فولادی مورد استفاده در جرثقیل ها می پردازد و ایمنی و عمر مفید کابل ها را تضمین می کند.
• EN ۱۴۴۳۹ : Cranes – Safety – Tower cranes : این استاندارد اروپایی به الزامات ایمنی طراحی ساخت نصب و بهره برداری از جرثقیل های دکل ثابت می پردازد و حفاظت از جان و مال افراد را در اولویت قرار می دهد.
• ASME B۳۰.۳ : Tower Cranes : این استاندارد آمریکایی نیز به الزامات ایمنی جرثقیل های دکل ثابت می پردازد و به عنوان یک مرجع معتبر در سطح جهانی شناخته می شود.

علاوه بر استانداردها فناوری های پیشرفته نیز نقش مهمی در توسعه و بهبود عملکرد جرثقیل های دکل ثابت ایفا می کنند. برخی از فناوری های پیشرفته مرتبط عبارتند از :

• درایوهای فرکانس متغیر (VFD) : استفاده از VFDها در مکانیزم های بالابری گردان و ارابه امکان کنترل دقیق سرعت کاهش مصرف انرژی و افزایش عمر مفید موتورها را فراهم می کند. VFDها همچنین به حرکت نرم و روان جرثقیل و کاهش تنش های دینامیکی کمک می کنند.
• سیستم های تله ماتیک و اینترنت اشیا (IoT) : استفاده از سیستم های تله ماتیک و IoT در جرثقیل های دکل ثابت امکان پایش آنلاین عملکرد جرثقیل جمع آوری داده های عملکرد تشخیص زودهنگام خرابی ها و برنامه ریزی تعمیر و نگهداری پیشگیرانه را فراهم می کند. این فناوری ها به بهبود بهره وری کاهش زمان توقف و افزایش ایمنی کمک می کنند.
• سیستم های ضد برخورد (Anti-collision Systems) : در پروژه های ساختمانی بزرگ که چندین جرثقیل دکل ثابت به طور همزمان کار می کنند سیستم های ضد برخورد از برخورد بازوها و کابل های جرثقیل ها جلوگیری می کنند. این سیستم ها از سنسورها و نرم افزارهای پیشرفته برای تشخیص موقعیت جرثقیل ها و هشدار به اپراتورها در صورت نزدیک شدن بیش از حد استفاده می کنند.
• مدل سازی اطلاعات ساختمان (BIM) : استفاده از BIM در برنامه ریزی و مدیریت پروژه های ساختمانی امکان شبیه سازی عملکرد جرثقیل ها بهینه سازی جانمایی جرثقیل ها در سایت و برنامه ریزی دقیق عملیات بالابری را فراهم می کند. BIM به افزایش کارایی و کاهش هزینه های پروژه کمک می کند.
• اتوماسیون و نیمه اتوماسیون : تحقیقات در زمینه اتوماسیون و نیمه اتوماسیون عملیات جرثقیل های دکل ثابت در حال انجام است. هدف از این تحقیقات کاهش وابستگی به اپراتور انسانی افزایش دقت و سرعت عملیات و بهبود ایمنی است. در آینده ممکن است شاهد جرثقیل های دکل ثابت خودکار یا نیمه خودکار باشیم که با استفاده از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین عملیات بالابری را به صورت خودکار انجام می دهند.

چالش ها و محدودیت های فنی

جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت با وجود مزایای فراوان با چالش ها و محدودیت های فنی نیز روبرو هستند :

• محدودیت ارتفاع : اگرچه جرثقیل های دکل ثابت می توانند به ارتفاعات بسیار زیادی برسند اما محدودیت های عملی و اقتصادی برای افزایش ارتفاع دکل وجود دارد. افزایش ارتفاع دکل منجر به افزایش وزن و پیچیدگی ساختار افزایش هزینه های نصب و نگهداری و افزایش حساسیت به باد می شود.
• محدودیت شعاع کاری : شعاع کاری جرثقیل های دکل ثابت نیز محدود است و به طول بازو بستگی دارد. افزایش طول بازو منجر به کاهش ظرفیت باربری افزایش وزن و پیچیدگی ساختار و افزایش حساسیت به باد می شود.
• محدودیت ظرفیت باربری : ظرفیت باربری جرثقیل های دکل ثابت نیز محدود است و به طراحی ساختار توان مکانیزم بالابری و پایداری جرثقیل بستگی دارد. افزایش ظرفیت باربری منجر به افزایش وزن و ابعاد جرثقیل افزایش هزینه ها و پیچیدگی ساختار می شود.
• نصب و برچیدن پیچیده : نصب و برچیدن جرثقیل های دکل ثابت فرآیندی پیچیده زمان بر و پرهزینه است که نیازمند تجهیزات و تخصص ویژه است. این فرآیند معمولاً با استفاده از جرثقیل های متحرک و پرسنل آموزش دیده انجام می شود و باید با رعایت دقیق دستورالعمل های ایمنی صورت گیرد.
• حساسیت به باد : جرثقیل های دکل ثابت به دلیل ارتفاع زیاد و سطح مقطع بزرگ به شدت تحت تاثیر نیروهای باد قرار می گیرند. وزش باد شدید می تواند منجر به کاهش ظرفیت باربری کاهش پایداری و حتی واژگونی جرثقیل شود. به همین دلیل پایش مداوم سرعت باد و توقف عملیات در شرایط باد نامساعد از الزامات ایمنی بهره برداری از جرثقیل های دکل ثابت است.
• هزینه های بالا : جرثقیل های دکل ثابت از جمله گران ترین تجهیزات ساختمانی هستند. هزینه های خرید حمل و نقل نصب بهره برداری نگهداری و برچیدن این جرثقیل ها بسیار بالا است.

نکات کلیدی برای بهینه سازی و بهبود عملکرد

برای بهینه سازی عملکرد و افزایش بهره وری جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت رعایت نکات زیر ضروری است :

• انتخاب جرثقیل مناسب : انتخاب جرثقیل با ظرفیت باربری ارتفاع بالابری و شعاع کاری متناسب با نیازهای پروژه از اهمیت بالایی برخوردار است. انتخاب جرثقیل نامناسب می تواند منجر به کاهش بهره وری افزایش هزینه ها و خطرات ایمنی شود.
• برنامه ریزی دقیق عملیات بالابری : برنامه ریزی دقیق عملیات بالابری شامل تعیین مسیرهای حرکت بار تعیین زمان بندی عملیات و هماهنگی با سایر بخش های پروژه به کاهش زمان توقف افزایش سرعت عملیات و بهبود ایمنی کمک می کند.
• آموزش و صلاحیت اپراتورها و پرسنل نگهداری : اپراتورها و پرسنل نگهداری جرثقیل های دکل ثابت باید آموزش های تخصصی و گواهینامه های لازم را داشته باشند و با دستورالعمل های ایمنی و روش های صحیح بهره برداری و نگهداری آشنا باشند.
• بازرسی و نگهداری منظم : بازرسی و نگهداری منظم جرثقیل های دکل ثابت شامل بازرسی روزانه هفتگی ماهانه و سالانه به تشخیص زودهنگام خرابی ها جلوگیری از حوادث و افزایش عمر مفید جرثقیل کمک می کند.
• استفاده از فناوری های پیشرفته : استفاده از فناوری های پیشرفته مانند VFDها سیستم های تله ماتیک سیستم های ضد برخورد و BIM به بهبود عملکرد افزایش ایمنی و کاهش هزینه های بهره برداری کمک می کند.
• رعایت دستورالعمل های ایمنی : رعایت دقیق دستورالعمل های ایمنی در تمامی مراحل نصب بهره برداری و برچیدن جرثقیل های دکل ثابت از وقوع حوادث و آسیب های جانی و مالی جلوگیری می کند.

نتیجه گیری علمی و تخصصی

جرثقیل های ساختمانی با دکل ثابت تجهیزات بی بدیل در صنعت ساخت وساز مدرن هستند که امکان اجرای پروژه های بلندمرتبه و پیچیده را فراهم می کنند. این جرثقیل ها با بهره گیری از اصول مهندسی و فناوری های پیشرفته قادر به بلند کردن و جابجایی بارهای سنگین در ارتفاعات بسیار زیاد هستند. با این حال بهره برداری ایمن و بهینه از جرثقیل های دکل ثابت نیازمند درک عمیق از اصول عملکرد رعایت استانداردهای بین المللی استفاده از فناوری های پیشرفته برنامه ریزی دقیق و آموزش پرسنل متخصص است. با رعایت این موارد می توان از حداکثر ظرفیت و کارایی جرثقیل های دکل ثابت بهره مند شد و به پیشرفت صنعت ساخت وساز و توسعه زیرساخت های جوامع کمک کرد.

بخش پرسش و پاسخ

پرسش ۱ : حداکثر ارتفاعی که یک جرثقیل دکل ثابت می تواند به آن دست یابد چقدر است؟

پاسخ : حداکثر ارتفاع جرثقیل های دکل ثابت به عوامل مختلفی مانند طراحی دکل ظرفیت باربری و شرایط محیطی بستگی دارد. با این حال جرثقیل های دکل ثابت بسیار بلند می توانند به ارتفاع بیش از ۵۰۰ متر برسند. به عنوان مثال جرثقیل های مورد استفاده در ساخت برج خلیفه به ارتفاعی حدود ۸۰۰ متر رسیدند. از نظر تئوری محدودیتی برای ارتفاع جرثقیل های دکل ثابت وجود ندارد اما در عمل محدودیت های اقتصادی و فنی افزایش ارتفاع بیش از حد را غیر عملی می سازد.

پرسش ۲ : فرآیند نصب و برچیدن یک جرثقیل دکل ثابت چگونه انجام می شود؟

پاسخ : نصب و برچیدن جرثقیل های دکل ثابت فرآیندی پیچیده و مرحله ای است که نیازمند تجهیزات تخصصی و پرسنل آموزش دیده است. به طور خلاصه فرآیند نصب شامل مراحل زیر است :

1. آماده سازی سایت و اجرای فونداسیون : ابتدا محل نصب جرثقیل آماده سازی شده و فونداسیون بتنی مناسب برای تحمل وزن جرثقیل اجرا می شود.
2. انتقال قطعات جرثقیل به سایت : قطعات دکل بازو مکانیزم ها و سایر اجزای جرثقیل به سایت منتقل می شوند.
3. نصب پایه و بخش اولیه دکل : پایه جرثقیل بر روی فونداسیون نصب شده و بخش اولیه دکل بر روی پایه مونتاژ می شود.
4. افزایش ارتفاع دکل : با استفاده از مکانیزم های بالابری خود جرثقیل و یا جرثقیل های کمکی قطعات دکل به صورت مرحله ای به هم متصل شده و ارتفاع دکل افزایش می یابد.
5. نصب بازو و مکانیزم ها : بازو مکانیزم های بالابری گردان و ارابه بر روی دکل نصب می شوند.
6. راه اندازی و آزمایش : پس از اتمام نصب جرثقیل راه اندازی شده و تمامی مکانیزم ها و سیستم های ایمنی آن آزمایش می شوند.

فرآیند برچیدن جرثقیل به صورت معکوس فرآیند نصب انجام می شود.

پرسش ۳ : چه اقدامات ایمنی برای بهره برداری از جرثقیل دکل ثابت ضروری است؟

پاسخ : ایمنی در بهره برداری از جرثقیل های دکل ثابت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. برخی از اقدامات ایمنی ضروری عبارتند از :

• آموزش و صلاحیت اپراتورها : اپراتورهای جرثقیل باید آموزش های تخصصی و گواهینامه های لازم را داشته باشند و با دستورالعمل های ایمنی آشنا باشند.
• بازرسی و نگهداری منظم : بازرسی و نگهداری منظم جرثقیل برای تشخیص زودهنگام خرابی ها و اطمینان از عملکرد صحیح سیستم های ایمنی ضروری است.
• رعایت ظرفیت باربری : هرگز نباید باری بیشتر از ظرفیت مجاز جرثقیل بلند شود.
• پایش سرعت باد : عملیات بالابری باید در شرایط باد مجاز انجام شود و در صورت وزش باد شدید عملیات متوقف شود.
• استفاده از سیستم های ضد برخورد : در پروژه های بزرگ با چندین جرثقیل استفاده از سیستم های ضد برخورد برای جلوگیری از برخورد جرثقیل ها ضروری است.
• ایجاد حریم ایمنی : حریم ایمنی در اطراف جرثقیل باید مشخص شده و از ورود افراد غیرمجاز به این حریم جلوگیری شود.
• استفاده از تجهیزات ایمنی فردی : اپراتورها و پرسنل نگهداری باید از تجهیزات ایمنی فردی مناسب مانند کلاه ایمنی کمربند ایمنی و کفش ایمنی استفاده کنند.

رعایت دقیق این اقدامات ایمنی و سایر دستورالعمل های ایمنی مربوطه به حفظ جان و مال افراد و جلوگیری از حوادث ناگوار کمک می کند.